Recensie over: De geur van kolen
Om maar met de deur in huis te vallen: jouw boek is van een verslavend gehalte. Ik heb mij, met ijzeren wil, van tijd tot tijd gedwongen het af en toe terzijde te leggen om te voorkomen dat ik het te snel uit had!
“De geur van kolen...”, an sich verstikkend, is een verademing. Een nostalgische flashback, maar ook een röntgenopname van het machtsspel van de here mit d’r hood en de bonnet, de bekrompenheid en de lelijkheid van een stad waar wij ondanks alles van zijn blijven houden.
Ik vind het verbazingwekkend hoe je heer en meester hebt weten te blijven over de tsunami aan documenten en historische feitelijkheden – en die hebt weten te rangschikken in een chronologische, soms heel verrassende sequentie.
Dat je er een ongelooflijke research in hebt gestopt, daarvoor had ik de literatuurlijst niet nodig. Al lezende zag ik tientallen boeken, beleidsnota’s en naslagwerken voorbijschuiven. Als stadsredacteur van het LD heb ik het allemaal van heel nabij beleefd. Het pluche van de schouwburg, de spitse grapjes en drop verkopende Savelsbergh, de autist van Grunsven, de politieke moloch Raedts, noem maar op. Het is niet alleen een bespiegeling van de voor mij herkenbare tijdvakken, je voegt er iets aan toe. Je knoopt onderlinge verbanden, plaatst ze in een bepaald perspectief, zet vraagtekens en maakt kritische kanttekeningen.
Je boek is een snoeiharde backhandslag over het verleden van Heerlen. “Daar heb je Dohmen weer, de Limburghater en nestbevuiler”, zal menigeen wel weer snieren. Ik heb het in mijn omgeving al gehoord. Maar Dohmen beweert niets, Dohmen diept feiten op, controleerbare feiten. Hij maakt dingen zichtbaar. En stelt vragen. Ongemakkelijke vragen. En dat is precies waar “investigative journalism” om draait en waar het ons in het verleden aan heeft ontbroken.
Mijn oprechte complimenten Joep, je hebt het boek met bewonderenswaardige afstandelijkheid en een onthutsende eerlijkheid geschreven. Dat laatste vooral waar je je voorouders en andere familieleden portretteert, vooral je vader en je moeder. Om dat te kunnen moet je over een boel emotionele barricades heen gestapt zijn. Maar die personal touch geeft je boek een ziel. En dat is de meerwaarde van deze kritische streekgeschiedenis.
Ik heb genoten van je taalgebruik, dat ik vroeger soms wat formeel en apodictisch vond. Hier schrijf je geserreerd, met een lichte, elegante toets. Het leest dan ook heerlijk weg.
Ik wens je boek een forse vermeerdering toe en een grote leesdichtheid, want dat is het dubbel en dwars waard. Als we elkaar in de toekomst nog eens ontmoeten – wat ik hoop – dan verheug me er op om je Heëlesj plat te horen kalle! Beloofd is beloofd!
Recensie door: Jan Hendriks - Oud-redacteur Limburgs Dagblad
